Những tác động không tốt của thức ăn khô cho chó mèo - bài viết này sẽ trình bày 10 lí do giải thích tại sao
thức ăn khô lại có hại đối với thú nuôi của bạn và hi vọng sẽ thuyết phục được mọi người – những người muốn những chú chó, mèo yêu của mình có được cuộc sống lâu dài và sức khỏe tốt nhất.
1. Thành phần
Thức ăn khô thường được làm từ những thành phần được nghiền nát như bột thịt gà, phụ phẩm từ những bữa ăn của gia cầm và bột thịt xương. Qúa trình nghiền nát bắt đầu với những thành phần có xuất sứ từ động vật, sau đó được cho vào một máy xay cỡ lớn để giảm thiểu kích cỡ của chúng thành những mẩu, đoạn nhỏ hơn. Tiếp theo những hỗn hợp thu được này sẽ được đun sôi ở nhiệt độ cao hàng giờ hoặc thậm chí hàng ngày để chuyển đổi tất cả những thứ này thành một thứ hồ đặc sệt. Chất béo nổi lên trên được tách ra cho mục đích sử dụng khác. Phần còn lại được sấy khô tới một mức nhiệt độ thấp, lúc này ta sẽ có được bột chứa hàm lượng protein cao phù hợp cho việc sử dụng để làm những loại thức ăn khô.
Một số loại thức ăn nghiền nát có thể sẽ trở lên tốt hơn hoặc xấu hơn những loại thức ăn khác. Ví dụ như bột thịt gà, trông có vẻ khá sạch sẽ bởi vì nhà máy thường được kết hợp với một lò mổ gà chuyên biệt. Ngược lại thì bột thịt xương là những loại phế phẩm được lấy từ những loại nguyên liệu thô. Chúng có thể bao gồm:
- Bộ phận không thịt từ gia súc, cừu, lợn, gia cầm, ví dụ như ruột, phổi, lá lách, phần đầu, móng guốc, vú, bào thai nhi, lá gan bị bệnh hoặc ký sinh trùng, những khối u bị cắt bỏ , và các phần khác mà con người không tiêu thụ.
- Chất thải nhà hàng và những loại thịt đã hết hạn sử dụng ở các siêu thị
- Những xác chết - xác chết động vật ở trong các trang trại (có xác có thể đã bị phân hủy dưới ánh nắng mặt trời trong nhiều ngày)
- Những động vật bị bệnh hoặc bị thương được cho vào lò mổ.
Bởi vì tất cả những thứ như thế này được trộn vào thành một loại bột màu nâu vô định hình nên người ta không thể nhận biết được chúng. Tuy nhiên, Hiệp hội quản lí thuốc và thực phẩm tại Mỹ đã phát hiện ra rằng những loại thức ăn của chó chứa các loại bột thịt xương hoặc chất béo động vật (những thành phần đã bị nghiền nát). Chúng có khả năng sẽ chứa loại pentobarbital – loại thuốc được sử dụng để giết động vật một cách sạch sẽ mà không gây đau đớn.
Trong một số loại thực phẩm khô, chẳng hạn như những thực phẩm được tìm thấy tại các cửa hàng tạp hóa, cửa hàng giảm giá, và các cửa hàng lớn cung cấp thức ăn vật nuôi, thịt xay được nghiền nát quá tốn kém để sinh ra lợi nhuận, vì vậy các nhà sản xuất đã thay thế bằng những chế phẩm thịt xay hoặc protein thực vật như bột ngũ cốc gluten, bột đậu nành, và các loại protein thực vật khác chứa hàm lượng protein có thể chấp nhận được.
Các thành phần khác của bột bao gồm carbohydrates hoặc tinh bột (hoặc các loại ngũ cốc hay các loại rau giàu tinh bột), hỗn hợp vitamin và khoáng chất cùng với nước. Tuy nhiên chó và mèo trưởng thành không cần bất kỳ loại carbohydrate trong chế độ ăn uống của chúng; tất cả các loại tinh bột đã đủ cung cấp calo rồi. Bởi đơn giản thì những thành phần như thế này không phải là thành phần tự nhiên trong chế độ ăn của những loài động vật ăn thịt, và hầu hết lượng calo nhanh chóng được chuyển đổi thành chất béo. Sau đó các bác sĩ thú y tỏ ra kinh ngạc rằng tại sao chúng ta có một "đại dịch béo phì ở thú cưng"!
Gía thành không phải là một tiêu chí đáng tin cậy cho chất lượng thực phẩm thức ăn khô, mặc dù các loại thực phẩm giá rất rẻ thường được làm từ các thành phần cũng cực kỳ rẻ. Các nhà sản xuất phải mua nguyên liệu, xử lý chúng, đóng gói và phân phối sản phẩm cuối cùng đến tay người tiêu dùng, đồng thời họ cũng phải trả lương cho người lao động và những chi phí liên quan. Sau đó, các nhà phân phối sẽ cất trữ các sản phẩm này trong các cửa hàng cuả họ và cuối cùng là phân phối những thực phẩm này cho các cơ sở bán lẻ. Ở những cửa hàng thì họ phải trả phí cho không gian trưng sản phẩm để có thể bán được. Âý thế nhưng nếu một sản phẩm được bán với giá 1,5$ / 450gram thì nó cũng phải đảm bảo được lợi nhuận cho tất cả các bên liên quan. Như vậy khi bán một sản phẩm thức ăn khô 450gram giá 1$ thì để đảm bảo lợi nhuận các bên thì chi phí của các thành phần trong gói thức ăn đo không được nhiều hơn 0,3$ . Trong trường hợp nếu nhà sản xuất bỏ tiền ra để quảng cáo nữa thì chi phí của các thành phần trong gói thức ăn đó phải thấp hơn nữa thì mới có lãi như dự tính. Một cuộc khảo sát thức ăn khô cho mèo bán tại một trang web thú cưng phổ biến trên internet nhận thấy một sự khác biệt rất lớn trong giá thành và chất lượng. Thông thường thì thức ăn khô cho mèo được bán tại các cửa hàng sẽ có giá bán ít hơn 2$/450gram trong khi những loại thức ăn hữu cơ và những loại thức ăn nghiền sẵn có giá dao động là hơn 3$/450gram. Nhưng những loại thức ăn đắt nhất không phải là những loại thức ăn nghiền sẵn, thức ăn hữu cơ hay thức ăn tự nhiên mà là những loại được quảng cáo rộng rãi và phổ biến. Một tổ chức khoa học nghiên cứu về chế độ ăn của mèo đã đánh lên một hồi chuông cảnh báo với giá thành sản phẩm thức ăn khô khi giá của nó lên tới 3,69$/450gram mặc dù trong thành phần chỉ gồm một phần nhỏ thịt nguyên chất (chủ yếu lấy từ những phế phẩm của động vật, gạo và bắp). Thậm chí nếu bạn muốn biết về chế độ ăn của Hill’s Prescription thức ăn khô cho mèo Diets – thì công thức z/d của họ tiêu tốn khoảng gần 6$/450gram.
2. Qúa trình xử lí
Để tạo nên loại thức ăn khô, thì nó cần làm theo một quy trình chuẩn như sau:
Đầu tiên các nguyên liệu sẽ được trộn lẫn vào với nhau rồi đưa vào máy trộn, sau khi trộn chúng sẽ tạo ra một loại bột nhào ẩm ướt. Và hỗn hợp bột này sẽ được đun nóng trước khi cho vào máy đùn ép. Máy đùn ép cũng giống như một chiếc máy nghiền thịt cỡ lớn nhưng hoạt động dưới tác dụng nhiệt cao. Và khi lớp bột nhào kia được cho vào máy đùn ép này, chúng sẽ được đun nóng ở nhiệt độ và áp suất lớn để tạo thành lớp bột cứng và khô. Sau đó chúng tiếp tục đi qua một guồng quay bằng dao nhọn để cắt thành những miếng nhỏ hơn. Những miếng cắt nhỏ này tiếp tục được cho vào lò nung đến khi chúng khô lại giống như những chiếc bánh quy. Cuối cùng chúng được để nguội và đem đi đóng gói sản phẩm. Mỗi loại sản phẩm này được gắn với mỗi thương hiệu thức ăn vật nuôi riêng.
Quá trình xử lý nhiệt ở các loại rau, trái cây và ngũ cốc sẽ giúp chúng trở nên dễ tiêu hóa hơn đối với vật nuôi. Tuy nhiên nó lại có một tác dụng không tốt đối với hàm lượng protein có trong những loại thực phẩm này. Vì không chỉ là việc protein được nấu chín sẽ khó tiêu hóa hơn mà nó còn có thể bị biến đổi, hoặc "biến tính" do nung nóng bởi nhiệt. Và khi những protein bất thường được hấp thụ thì hệ thống miễn dịch sẽ cho rằng đó là những loại protein có hại nên đã phản ứng lại để bảo vệ cơ thể, gây ra hiện tượng dị ứng thức ăn.
Enzym, protein có tác dụng hỗ trợ đặc biệt trong hàng ngàn phản ứng hóa học trong cơ thể, tuy nhiên chúng khá là mong manh, và nhanh chóng bị phân hủy bởi nhiệt, ngay cả ở nhiệt độ tương đối thấp. Các enzym trong thực phẩm bình thường mà có thể giúp tiêu hóa thức ăn sẽ bị phá hủy qua quá trình xử lý. Điều này buộc tuyến tụy phải tạo ra enzyme để bù đắp cho những enzyme bị mất. Theo thời gian, tuyến tụy có thể trở nên căng thẳng và mở rộng ra, và thậm chí có thể dẫn đến viêm tụy đe dọa tính mạng.
3. Carbohydrates – đường bột.
Carbohydrates là các phân tử có chứa carbon (C), hydro (H) và oxy (O) - thành phần Carbon và nước (H2O) ,hay có tên gọi khác là “cacbonhydrate", carbohydrate đơn giản nhất là đường và tất cả các carbohydrates được cấu tạo nên bằng việc thay đổi cấu hình của đường.
Chó và mèo là loài động vật ăn thịt. Chế độ ăn uống tự nhiên của chúng là hàm lượng protein cao và thức ăn ướt. Ví dụ, một con chuột có chứa khoảng 8% lượng tinh bột , được tìm thấy chủ yếu ở gan. Con mồi tự nhiên (chim, thỏ, chuột, ...) Chứa từ 9-10% tinh bột. Một số trong số này là bao gồm đường glucozen, một loại nhiên liệu được cơ thể tích trữ trong cơ bắp và gan, và một số có nguồn gốc từ thức ăn không tiêu hóa trong ruột của con mồi. Chế độ ăn uống lý tưởng của động vật ăn thịt theo như Atkins chủ yếu là chế độ ăn uống: nhiều chất đạm và chất béo, và một số lượng nhỏ các carbohydrate phức tạp từ các loại rau.
Lượng tinh bột trung bình trong thức ăn khô cho mèo có chứ khoảng 30% lượng carbohydrates, nó dao động trong khoảng 8% trong thực phẩm dành cho mèo và mèo con – EVO ( hầu hết tinh bột được thay thế bởi 44% protein và một lượng chất béo khổng lồ lên tới 47%) cho đến 48% ở Blue Buffalo Lite. Protein là thành phần đắt nhất còn đường bột ít tốn kém hơn nhiều, vì vậy những loại thức ăn rẻ hơn thường chứa nhiều tinh bột hơn.
Chó (và con người) sử dụng trực tiếp tinh bột cho việc cung cấp năng lượng bằng cách phá vỡ chúng thành đường đơn. Đường được dùng trong việc tích trữ năng lượng, hoặc dùng để bổ sung lượng glycogen tích trữ trong gan, cơ bắp. Khi cơ thể có nhu cầu cần đến chúng sẽ được biến thành chất béo để cung cấp năng lượng. Việc này thường diễn ra thông qua một số con đường sinh hóa; và con đường sinh hóa mà hầu hết các loài động vật có vú thường sử dụng đó là glucokinase enzyme, nó không có ở mèo. Bởi vì mèo có khả năng rất hạn chế trong việc xử lý carbohydrate. Chúng ưu tiên sử dụng protein và chất béo để nạp năng lượng hơn và đây là con đường bắt buộc với chúng.
Một bất lợi của carbohydrates là chúng có chỉ số đường huyết cao; điều này có nghĩa rằng chúng sẽ làm tăng lượng đường trong máu cao hơn và nhanh hơn so với các chất dinh dưỡng khác. Tăng lượng đường trong máu kích thích sản xuất hormone insulin từ tuyến tụy. Insulin cho phép đường được hấp thu vào tế bào, nơi chúng có thể được sử dụng làm nhiên liệu. Nếu không có insulin, thì dù cho những tế bào có thiếu nhiên liệu như thế nào đi chăng nữa thì đường vẫn tích trữ trong máu.
Xử lý nhiệt làm tăng chỉ số đường huyết của carbohydrate. Bắp-một thành phần phổ biến trong các loại thực phẩm khô có chỉ số đường huyết tương tự như một thanh sô cô la. Khi thực phẩm khô luôn luôn có sẵn bất cứ lúc nào trong nhà bạn thì mèo đặc biệt sẽ thích thú nhấm nháp nó 15-20 lần một ngày. Điều này gây ra nhiều biến động mạnh ở lượng đường trong máu và yêu cầu tuyến tụy tiết ra insulin mỗi lần. Việc tiết ra insulin quá nhiều gây ra cơ chế các tế bào tự điều chỉnh giảm lượng insulin xuống và trở nên đề kháng với insulin. Đây là một lý do tại sao thức ăn khô là một nguyên nhân nghiêm trọng khiến mèo dễ mắc bệnh tiểu đường.